Jagen op zeemonsters met Sven 'The Congerman' Veenstra!

Ik mag mee met dé man in de Nederlandse congerscene!

Al sinds een behoorlijke poos volg ik Sven Veenstra, alias ‘Sven The Congerman’ op de socials. Want hoewel ik zelf in weinig een zeevisser ben, spreken de vangsten van Sven beslist tot mijn verbeelding! Want niet alleen vangt hij op regelmatige basis grote pijlstaartroggen, wat al behoorlijk uniek is: ook weet hij gericht succes te boeken op een soort die mij altijd geïntrigeerd heeft! Want Sven van Team Vercelli kan inmiddels wel worden gezien als dé expert in het vissen op congeraal in Nederlandse wateren! Maar er wordt nog maar weinig aandacht aan besteed in de hengelsportmedia. Tijd dus om Sven een berichtje te sturen met de vraag of ik namens Viswereld een sessie mag bijwonen, en gelukkig werd daar positief op gereageerd! Ik laat de meervallen dus een avondje met rust, en ga met Sven op jacht naar deze illustere reuzenpaling!

Tekst: Johan Struwe, foto’s: Johan Struwe, Sven Veenstra.

Het gebeurt het laatste jaar wel vaker dat ik met een verhoogde hartslag s’avonds in mijn bus onderweg ben naar een nieuw avontuur, maar dan betreft het mijn jacht op XXL-meerval. Vanavond ben ik op pad met een andere reden, en rij ik een andere windrichting op. Ditmaal gaat de reis niet oost- of zuidwaarts, maar noordwaarts. Naar Velsen-Noord om precies te zijn. Als kind uit de Amsterdamse Jordaan heb ik hier vroeger heel vaak op geep en fint gevist, maar tegenwoordig valt er heel wat groters dan dat te vangen: de mysterieuze congeraal. Een paling, maar dan ‘on steroids’! Want deze reuzenpaling kan een lengte van maar liefst 3 meter bij een gewicht van 110 kilo bereiken! En er zijn zelfs nóg grotere exemplaren bekend! Met recht een zeemonster dus! En ze komen steeds vaker voor aan de Nederlandse kust, zoals wel meer soorten die zich de laatste tijd hier laten zien. Wie had tien jaar geleden immers bedacht dat we hier gewoon echte haaien zouden kunnen vangen? Maar ons zeewater warmt structureel op, en soorten die het liever wat warmer hebben komen nu onder onze kusten buurten. Inclusief de conger! Ik pak mijn spullen bij elkaar, stap in de auto en zet koers naar de kust. Ik voel net als bij mijn meervalavonturen weer die kriebel in mijn maag, en kan niet wachten tot ik er ben! Eenmaal gearriveerd parkeer ik mijn auto, en begin aan mijn wandeling van zo’n half uur naar de kop van de pier. Sven had me al geadviseerd een (vouw-) fiets mee te nemen, maar die heb ik helaas niet. We trekken dus flink aan de kuierlatten, nadat we al onze meters hadden gemaakt op de Roofvis Experience eerder vandaag. Ik kom zo wel aan mijn stappen.. Eenmaal bij de kop van de pier aangekomen begroet ik Sven. Het avontuur staat op punt van beginnen!

Wie had tien jaar geleden gedacht dat we hier heuse congers zouden kunnen vangen!

Met deze blokken valt niet te spotten! Maar ze zijn ook de schuilplaats van onze targetvis!

EEN JONGENSDROOM KOMT UIT!

Als kleine jongen las ik in de Beet ooit eens een artikel over het vissen op conger in Ierland, en met grote ogen keek ik naar de enorme reuzenalen op de foto’s in het artikel! Vissen van wel twee meter lang, zo dik als een bovenbeen en voorzien van een vlijmscherp gebit! Het liet me niet meer los, en ik bleef maar bij mijn ouders zeuren om hier eens op te mogen vissen. Uiteindelijk ging mijn vader overstag, en bood hij aan me mee te nemen op een Ierse charter. Iets wat achteraf een enorm cadeau bleek, want dat is echt behoorlijk prijzig! Toen ik dat in de winkel bij mijn toenmalige buurman Henk Peeters vertelde, meldde hij me echter dat de gevangen congers zonder pardon zouden worden afgeslacht na de vangst. De Ieren zagen ze toen namelijk vooral als een bedreiging voor de zeevisstand, en de lust om te gaan verging me met die opgedane kennis meteen. Het is dus altijd bij een jongensdroom gebleven, maar de congeraal heeft me sindsdien nooit meer losgelaten, ondanks mijn jarenlange omzwervingen in allerlei andere visserijen in binnen- en buitenland.. Maar nu, zo’n veertig jaar later komt die jongensdroom alsnog uit! En dat gewoon hier, in Nederland! Ik kan niet wachten om te starten, en om dit te mogen ervaren!

Wanneer de zon ondergaat komen de congers tevoorschijn!

EEN BIZARRE OMGEVING

Wanneer ik de pier op loop valt het me op dat deze behoorlijk vol staat met vissende mannen van voornamelijk Turkse en Marokkaanse komaf. Toch is de sfeer gemoedelijk. Iedereen groet me vriendelijk als ik voorbijloop, en wanneer ik één van de mannen een mooie gul zie vangen vraag ik of ik een foto mag maken. Dat is alvast de eerste vis van de reportage! Sven blijkt onder deze mannen een graag geziene en gerespecteerde gast te zijn. Zijn plek op de kop van de pier wordt voor hem vrijgehouden, en velen komen een praatje met ons maken. De zon staat nog hoog aan de hemel, dus we zijn lekker op tijd. Conger is immers net als de meerval een schemer-en nachtjager, dus we hebben nog alle tijd om de drone even te laten vliegen en alle materialen te fotograferen met goed licht. Ondertussen worden om ons heen her en der vissen gevangen. Platvis, zeebaars en steenbolk. Er zit dus aasvis genoeg op de stek voor de reuzen waar wij ons vanavond op gaan richten!

Deze mooie gul hebben we alvast op de gevoelige plaat!

ZWAAR MATERIAAL, EN DAT IS NIET VOOR NIETS!

Het materiaal waar Sven mee vist is behoorlijk pittig, en dat is ook logisch: de conger is waarschijnlijk de allersterkste vis die op de Noordzee te vangen is, en de enorme betonblokken waaruit de pier is opgebouwd zijn allesbehalve vergevingsgezind! Sven heeft drie zware Vercelli-strandhengels uit staan: twee hengels met een lengte van 5 meter en een werpgewicht van 300 gram, en één met een lengte van 4,5 meter en een identiek werpgewicht. Die lengte is niet voor niets: je wilt immers hoog over de betonblokken vissen, en bij een aanbeet de vis daar ook overheen kunnen dirigeren. De hengels zijn voorzien van robuuste Black Cayman zeemolens van Cinnetic uit de 7000-serie, opgespoeld met 28/00 Whiplash gevlochten lijn. Sven kiest voor deze molens omdat ze niet alleen zeer robuust zijn, maar ook is de spoel zeer eenvoudig te wisselen. Wel zo handig! De eindmontage bestaat uit een driewegwartel, waaraan de onderlijn van 1.2 millimeter dik fluorocarbon met een langstelige, sterke haak is gemonteerd. Aan het andere oog van de wartel komt het betonnen werpgewicht aan een breeklijn van 40/00 nylon. Ook hier dus weer veel overeenkomsten met het (statisch) meervalvissen! Het aas bestaat uit makreel, inktvis, haring of een combinatie daarvan. Met bindelastiek wordt hiervan een compact bundeltje gemaakt, dat door Sven nog eens extra wordt geïnjecteerd met sardineolie. Alles voor een extreem geurspoor dus! Het aas wordt ingeworpen en de hengels worden rechtop in de driepootsteunen afgespannen op het betonnen werpgewicht. De Madcat beetmelders worden ingeschakeld. Het wachten op een aanbeet kan beginnen!

Beresterke strandstokken van Vercelli..

En zeer robuuste Cayman Black molens van Cinnetic.

De montage is even eenvoudig als doeltreffend. Let op het betonnen werpgewicht! Met lood vissen zou hier een dure hobby zijn!

Als aas gebruiken we een compacte bundel van verschillende vissoorten, nog eens flink geïnjecteerd met sardineolie.

Een 1,2 millimeter dikke onderlijn moet weerstand bieden aan de scherpe tanden van de conger.

STEKKEUZE

Voor de stekkeuze moet je uiteraard rekening houden met de leefwijze van deze illustere vis. Dit is geen vis die eens even lekker in het open water gaat rondzwemmen, op zoek naar prooi, maar een schuchtere en schuwe hinderlaagjager die zich tussen de enorme blokken van de pier op zijn gemak voelt. We zullen het aas dus ook letterlijk op, of nét voor die blokken moeten aanbieden. Je begrijpt vast dat je dus nog wel eens een montage kwijtraakt.. Dit is geen visserij voor mensen die niet graag knopen, of geen materiaal willen verliezen. Alleen al tijdens onze sessie zijn er zo’n achttien montages met werpgewicht gesneuveld tussen de blokken, dus dit is op deze stek beslist een complicerende factor. Sven zegt het goed: ‘dit is een high risk-high reward visserij’. Want op deze stek verspeel je immers veel, maar hier is het gemiddelde formaat conger veel groter dan op de meer toegankelijke en vergevingsgezinde stekken. We werpen de montages uit, en presenteren ze op een diepte van zo’n achttien meter. Sven vist het liefste met het afgaande tij, en dat zou over ongeveer een uurtje moeten aanvangen. Op deze stek kun je eigenlijk alleen terecht als de wind zich koest houdt. Als de windsnelheid op Windfinder hoger is dan 0.9, kun je hier vanwege de enorme golfslag eigenlijk al niet meer terecht. Gelukkig kun je online zien of de pier toegankelijk is. Het is immers lullig om anderhalf uur in de auto te zitten om vervolgens tegen een rode vlag en een afgesloten hek aan te lopen.. Het mooie is dat je op deze stek ook kunt rekenen op grappige bijvangsten: Zowel zeebaars, gul als de zeer zeldzame vorskwab hebben inmiddels al bij Sven op de mat gelegen!

Ook is er altijd kans op bijvangst: deze mooie gul kon het pakketje makreel niet laten liggen.

Afspannen over de enorme betonblokken. Een bizarre stek die veel montages vergt!

MET DE NEUS IN DE BOTER!

Inmiddels worden we vergezeld door twee ‘soortenjagers’: mannen die niet per se iets met sportvissen hebben, maar wél graag zoveel mogelijk vissoorten op de foto willen hebben. Ze zijn al een paar keer eerder bij Sven aangesloten om de vurig gewenste congeraal op de gevoelige plaat vast te kunnen leggen, maar juist die sessies bleven visloos.. Aangezien het nog klaarlichte dag is, zitten die heren even in het paviljoen aan de voet van de pier een kibbelingetje te eten, en voegen ze zich zo bij ons. Terwijl we een beetje staan te kletsen over de sportvisserij in het algemeen klinkt er ineens een piep uit één van de beetmelders! Het blijkt de meest rechtse hengel te zijn, en we houden allebei de top scherp in de gaten. Ineens zien we een harde tik, weer een tik en een top die ineens krom trekt! Sven neemt een sprint naar de hengel, pakt deze uit de steun en springt met de hengel bovenop het betonblok voor hem. Hij draait snel de lijn strak, zet met een haal de haak en zet gelijk druk op de vis! Helaas heeft deze zich vastgezwommen in de stenen, en krijgt hij de conger er niet tussenuit. Het zou niet de laatste keer zijn vandaag.. Maar nu al een aanbeet van een conger, terwijl de zon nog lang niet onder is? Dat belooft wat. Snel wordt de hengel weer van nieuw aas voorzien en ingeworpen, en gespannen houden we de toppen weer in de gaten. Na nog geen vijf minuten na de eerste aanbeet begint ineens de beetmelder op de meest rechtse hengel te krijsen! Snel pakt Sven de hengel weer uit de steun, slaat aan en ditmaal zie ik dat hij de congeraal wél uit de stenen weet te krijgen! De dril is keihard, en de hengel gaat helemaal krom tot in het handvat! Snel ren ik over de betonblokken naar beneden, weet de heftig sissende en blazende conger aan de onderlijn te pakken, en neem deze mee naar boven! Wat een moment! Voor het eerst van mijn leven sta ik oog-in-oog met de vis uit mijn jongensdromen! Een golf van euforie gaat door me heen, maar ik herpak me snel: er moet gehandeld worden! We leggen de vis in de cradle, onthaken deze en leggen hem op het meetlint: dat geeft de prachtige lengte van 101 centimeter aan! We vallen dus gelijk met de neus in de boter! Inmiddels zijn ook de ‘soortenjagers’ weer gearriveerd, en vol blijdschap zetten ze de vis uitgebreid op de foto. Wanneer één van hen met zijn hand te dicht bij de kop van de conger komt, haalt deze venijnig uit! Dat had de goede man zomaar een vinger kunnen kosten, want met dit gebit wil je niet spotten! Het loopt gelukkig goed af..

Yes! Sven weet de conger uit de blokken te houden!

Wat een vangst! Eindelijk oog-in-oog met de vis uit mijn jongensdromen!

Met een lengte van maar liefst 101 centimeter een prachtige vangst voor Nederlandse wateren!

Met dit gebit wil je niet sollen! Een van de soortenjagers kostte dat bijna een vinger!

Congers maken geen grappen! Een brute en beresterke geweldenaar!

VOOR HET EERST ZELF CONTACT MET DE CONGERAAL!

Na een tijdje zonder actie verdwijnt de zon langzaam achter de horizon, en tevens is het getij inmiddels gedraaid naar afgaand. Nu begint de periode waar we de aanbeten mogen verwachten! In de tussentijd legt Sven me alle uit over de favoriete stekken die hij heeft voor zijn visserij op deze ‘zeemonster’, en waar we de stek van vandaag in dit artikel eigenlijk weggeven, heeft hij zo zijn geheime plekjes waar hij ook veel successen heeft geboekt. Wat deze plekken echter allemaal gemeen hebben is structuur: de conger wil echt ergens in of tussen kruipen, om zo de perfecte hinderlaag voor passerende aasvis, inktvis en kreeftachtigen te kunnen uitvoeren. Opeens weer een piep van de beetmelder van de meest rechtse hengel! Gelijk klikken we onze hoofdlampen aan en houden de hengeltop in de gaten. Deze aanbeet is duidelijk veel voorzichtiger dan de vorige! Wanneer de top dan uiteindelijk krom gaat na een paar lange minuten zet Sven de haak weer, maar de vis zit muurvast tussen de blokken! Er is geen beginnen aan! Sven legt de hengel weer in met een nieuwe montage, en geeft aan dat ik, als ik dat wil de volgende aanbeten mag pakken. Is de Paus katholiek? Natuurlijk wil ik dat! Het vangen van een conger is immers puur bucketlistmateriaal voor me! En na een tijdje mag ik aan de bak! De top van de rechtse hengel loopt snel krom, ik pak de hengel uit de steun, spring op het betonblok, zet de hengelbutt tussen mijn kloten, draai de lijn strak en zet hard de haak terwijl ik gelijk druk zet op de vis! Ik voel het monster tegenstribbelen aan de andere kant van de lijn, en een golf van adrenaline gaat door me heen! Maar helaas weet ook deze grote vis de betonblokken te bereiken, en zwemt zich vast.. Balen! Ik trek voorzichtig de conclusie dat het hier eigenlijk niet eens niet zo lastig is om beet te krijgen, maar dat de uitdaging daarna pas begint. Congers zijn echt extreem sterk, ze zwemmen zowel voor- als achteruit en ze zijn nog slim ook!

Vol spanning houden we de toppen in de gaten, en geregeld gaat er één krom!

Deze handige LED-lampjes op een kleine accu werken veel beter dan breekstaafjes!

DAT HAD HET RECORD KUNNEN ZIJN!

Wanneer Sven één van de hengels binnendraait om het aas te verversen blijkt er een forse steenbolk aan te hangen! We bedenken ons geen moment, en gebruiken hem als aas! Dit wordt de ‘dikke-vissen-hengel’! Want aan zulk groot aas ga je natuurlijk geen kleine visjes vangen! We werpen de steenbolk weer in, en letten verder vooral op de andere twee hengels. We verwachten de aanbeten immers vooral daarop. Intussen is de beet er weer even uit, en we maken een praatje met de twee Marokkaanse mannen naast ons. Die zijn fanatiek op zeebaars aan het vissen, en één van hen, een man met een lange zwarte baard vangt een mooi exemplaar. Ik had verwacht dat hij de vis mee zou nemen, maar deze wordt netjes teruggezet. De man vertelt me later dat hij puur voor de sport vist, en dus zelden wat meeneemt. Alleen zijn moeder eist af en toe een visje voor de pan op als hij gaat. Terwijl we staan te praten horen we weer een beetmelder afgaan, en we zien tot onze verbijstering dat het de hengel met de steenbolk eraan betreft! Dit is dus een dikke vis! Gespannen schijnen we met onze hoofdlampen weer op de hengeltop.. Weer een tikje. En nog één. Nu blijft het een paar ademstokkende seconden doodstil.. Maar dan ineens vliegt de hengel krom! Snel ren ik erheen, pak de Vercelli uit de steun, draai de boel strak en zet hard de haak! Ik voel aan de andere kant van de lijn een lomp gewicht kopschudden, en de vis weet zelfs lijn te nemen van de snoeihard afgestelde slip! Dit kan zomaar een record zijn, en ik heb hem aan de hengel! Dan ineens springt de hengel weer recht, en ben ik alle druk op de vis kwijt.. Ik draai alles binnen, en zie dat de congeraal met diens vlijmscherpe tanden dwars door de 1.2 millimeter dikke onderlijn is gesneden.. Had ik al gezegd dat met dat gebit niet te spotten valt? Ontgoocheld door het verlies van een vis uit de buitencategorie staan we samen even naar de horizon te staren, maar dat duurt niet lang. Snel beazen we de nieuw geknoopte montage weer, en al even snel verdwijnt deze weer onder water aan de voet van de blokken. Want de vis begint nu echt actief te worden! Maar wat balen we van het verliezen van deze dikke bak!

Deze onfortuinlijke steenbolk werd gepromoveerd tot aas, en dat leverde bijna een monster op!

Maar ook deze gigant zwom zich vast in de allesbehalve vergevingsgezinde betonblokken..

DE BLOKKEN ALS SCHERPRECHTER

Zoals Sven al aangaf is het bij deze visserij alles of niets. Je raakt gewoon zó veel vissen kwijt in die blokken dat het af en toe gewoon frustrerend is! Maar je wilt juist op of bij die blokken vissen. Op een schonere stek zitten ze gewoon niet. Zoals gezegd; de congeraal is een vis die vanuit de dekking wil jagen, en deze komt dus zelden of nooit daarbuiten. High risk, high reward dus, en die high reward hadden we op een haar na te pakken.. Het mocht niet zo zijn helaas. Ik zeg tegen Sven dat hij de volgende aanbeten maar weer moet pakken. Met zijn ervaring is de kans immers groter dat er nog een vis op de kant komt, wat deze toch al bijzonder geslaagde reportage van een nóg feestelijker randje zou voorzien. Maar ook Sven lukt het niet om de inmiddels massaal aanbijtende congeralen uit de stenen te houden.. Uiteindelijk is de score aan het eind van de avond één vis op de kant, en maar liefst acht verspeelde vissen! De betonblokken blijken vandaag een keiharde scherprechter, en de vissen weten dat maar al te goed! We besluiten om de overwinning vandaag aan de congers te laten, en maken er een eind aan. Maar terwijl ik in het holst van de nacht over de pier terugloop naar mijn bus weet ik al dat ik beslist binnenkort nog een keer bij Sven zal aanschuiven. Want die congers: dat is echt een tegenstander om s’nachts wakker van te liggen!