De magie van de rivier met William van Tongerlo

Weinig viswateren in Nederland spreken meer tot de verbeelding dan de grote rivieren. Met hun harde stroming, getijden, grote en sterke roofvissen en hun vrijwel onbegrensde vismogelijkheden lokken ze roofvissers van heinde en verre om hier hun geluk te beproeven. Ik ga op stap met William van Tongerlo, een man door wiens aderen rivierwater stroomt, op jacht naar de enorme rovers die de rivier herbergt.

Als ik om kwart voor zeven in de ochtend met de boot op de trailer kom aanrijden bij de helling, staat William al bepakt en bezakt klaar om op te stappen. Zoals altijd. Nooit te laat. William en ik gaan inmiddels alweer heel wat jaartjes terug. Eerst samen in het team van een andere hengelsportzaak, en sinds twee jaar herenigd in het roofvisteam van Hengelsport Zaltbommel. Wanneer we kunnen, kiezen we met zijn tweeën het ruime sop, wat vaak memorabele dagen oplevert. Meervallen, enorme snoekbaarzen en monstersnoeken: ze zien stuk voor stuk de binnenkant van de boot tijdens onze vele visdagen. De gemene deler? De rivier. Onze gezamenlijke passie. Nog veel dan bij mijzelf stroomt bij William het rivierwater door de aderen, en zitten de getijdentabellen letterlijk in het hoofd. Ooit een begenadigd wedstrijdvisser op witvis, die heel wat wedstrijden in binnen- en buitenland succesvol heeft gevist.

ALLES OVERHOOP

Twaalf jaar geleden echter slaat het noodlot genadeloos toe. Een ernstige ziekte trekt een zware wissel op zijn concentratievermogen, waardoor het niet meer mogelijk is om op dit hoge niveau in de wedstrijdsport actief te blijven. Het enige dat nog rest zijn de -veel minder veeleisende- lokale clubwedstrijden. Maar altijd op de rivier, want de dynamiek, de getijdewerking en de stroming blijven trekken en uitdagen. Het is op zo’n clubwedstrijd waar hij medevisser Geert Hak ontmoet, die hem uitnodigt om eens op te stappen op de boot om op roofvis te vissen. Een kans die hij met beide handen aangrijpt, en geen vuurtje, maar een compleet inferno bij hem ontsteekt. Want tijdens het geconcentreerd vissen op de rovers lijken alle fysieke en mentale problemen even naar de achtergrond te verdwijnen, en komt de liefde voor de rivier weer helemaal terug. Tot op de dag van vandaag vissen William en Geert nog steeds samen, en hun vangsten tonen aan dat dit team op het water een geoliede machine is. Het mooie is dat door het roofvissen er zich ook weer een groei in het witvissen voltrekt, want wit- en roofvis zijn qua locaties natuurlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Die eerste dreun op de verticaalhengel heeft alles dus weer op zijn kop gezet, maar ditmaal ten goede. Naast het vissen met de boot is er inmiddels zelfs ook een bellyboat bijgekomen voor de verloren uurtjes. iets wat na die vreselijke ziekte nog niet zo heel lang geleden letterlijk een onmogelijkheid leek. Maar genoeg over alle problemen en tegenslagen: vandaag gaan we samen op jacht!

Samen op jacht naar grote rivierrovers!

Hier vind je de grootste en sterkste snoekbaarzen van Nederland!

OP JACHT NAAR MONSTERS

Terwijl we naar de beoogde stekken varen, bespreken we het strijdplan van de dag. En in dat strijdplan zijn de getijden altijd leidend. Die lopen als een rode draad door elke vissessie heen, en ik heb inmiddels wel tijdens mijn talloze gidsdagen geleerd dat er een aantal wetmatigheden zijn die je zult moeten respecteren. Of je nou wilt of niet. De rivier is wat dat betreft genadeloos, en laat menig visser gefrustreerd afhaken wanneer niets lijkt te lukken. Nog meer dan op andere wateren is timing essentieel voor een goede visdag op de getijdenrivieren. En vandaag komt die timing een beetje ongunstig uit. De draai van afgaand- naar opkomend tij zit exact midden op de dag op de rivier die we vandaag als strijdtoneel hebben uitgekozen, waardoor je met een relatief lange periode zonder stroming zit. We zullen het ermee moeten doen. Het gas van de Yamaha F100 gaat vol open, en in een mum van tijd zitten we op de eerste stek van de dag. De stroming giert er nog flink over, dus dat belooft actie. Los van elkaar hebben zowel ikzelf als William en Geert een specifieke techniek voor deze omstandigheden ontwikkeld. Waar ik op stilstaand water graag op de brandstofmotor de vissen opzoek en aanprik, is dat met de harde stroming hier vrijwel onmogelijk. Je bent immers zó weer van de vis afgedreven. Hier komt de sterke Ulterra elektromotor met vrijwel onuitputtelijke BatteryLabs lithiumaccu goed van pas. Langzaam laten we de boot op de elektromotor tegen de harde stroming in trekken, waarbij we de grote shads aan een 80- tot 120 grams loodkop vlakbij de bodem over interessante structuren laten zweven. Dit kunnen we op het scherm van de LiveScope in down-modus perfect volgen. Zien we een interessante vis op de bodem liggen onder de boot, die niet zelf al omhoog komt naar de shad? Dan gaat de elektromotor een tandje zachter, zodat we boven de vis blijven liggen in de stroming. Zo kunnen we de vis perfect aanvissen met de shad, en door de motor harder of zachter te zetten en natuurlijk bij te sturen kunnen we ook een zwemmende vis perfect achtervolgen. Het is een methode die zó effectief is, dat we ons afvragen waarom we niemand anders op die manier zien vissen. Collega-vissers komen vandaag immers zonder uitzondering al verticalend op de stroming driftend voorbij. En waar je op die manier natuurlijk wel veel water afdekt, ben je zo veel minder selectief in het jagen op de echt grote vissen. Opeens een flits op het scherm en een keiharde ram op mijn hengel! Een middelgrote snoekbaars laat er geen gras over groeien, en zuigt de twintig centimeter lange shad volledig op. We zijn van de nul af!

De elektromotor moet hard aan het werk om tegen de stroming in te vissen.

Snel van de nul af.

GIGANTEN VAN DE RIVIER

De zomermaanden worden vaak verafschuwd door roofvissers. Te hoge watertemperaturen, algenbloei en overdadige plantengroei leveren vaak een slechte, zo niet onmogelijke visserij op. Op de rivier is dit echter zo’n beetje de beste periode van het jaar. Door de harde stroming is er op enige diepte geen sprake van algen en planten, maar van een mooie, kale rivierbodem vol structuur. Door diezelfde stroming, maar ook door de drukke scheepvaart is er ook altijd voldoende zuurstof in het water aanwezig. Zelfs bij hogere watertemperaturen. Wanneer je op het juiste moment op de juiste plek bent, is de kans op het vangen van een echte gigant altijd aanwezig. Daar kunnen mijn gasten van de afgelopen weken over meepraten: Er kwamen enorme snoekbaarzen in de boot, waaronder tachtigers, negentigers en zelfs twee exemplaren van boven de meter! Een absolute droom die voor me is uitgekomen. Daarnaast waren er nog de meervallen. Op bepaalde plekken zijn die volop aanwezig op slechts een paar meter diepte. En het zijn geen kleintjes! De afgelopen weken hebben we meerdere meervallen van rond de twee meter lengte kunnen aanvissen, waarvan er twee ook daadwerkelijk aanbeten. Bij de eerste keer mocht de gast een minuut of tien touwtrekken, waarna de vis helaas losschoot. Bij de tweede keer werd er tot mijn ontzetting faliekant misgeslagen. En dan zijn er nog de vele vissen die wel naar de shad toekomen, maar deze alsnog weigeren. Hartverzakkende momenten! Ook William heeft dit inmiddels mogen ervaren, met een prachtige vis van 180 centimeter, die verdekt opgesteld van achter een klein randje de hel aan boord laat uitbreken. Een absolute vechtmachine die de stroming in zijn voordeel gebruikt, en waarvoor letterlijk de achtervolging moet worden ingezet om niet gespoeld te worden op de relatief lichte hengel en lijn. Het zijn de krenten in de pap van het riviervissen!

Met 100.5 centimeter een absoluut monster! Toen wist ik nog niet dat een week later een nóg grotere aan boord zou komen!

Meerval is de kers op de taart tijdens het riviervissen. Vaak liggen ze nét achter een randje uit de stroming. 

GETIJDEN ALS HOUVAST

Op de rivieren zijn de getijden dé factor om rekening mee te houden. Voor ons is zowel het opkomend als het afgaand tij het moment om op snoekbaars te vissen, waarbij het eerste en laatste uur van het getij vaak het beste is. Tussendoor gaat namelijk de stroming er behoorlijk uit, net als de bijtlust van de snoekbaarzen. Voor meerval is juist opkomend tij en hoogwater de favoriet. Met afgaand tij lijken deze wel van de rivier verdwenen te zijn. En onderschat niet hoever landinwaarts de getijdenwerking van kracht is! Op bijvoorbeeld de Waal is er een waarneembaar verval tot aan het stuk tussen Zaltbommel en Tiel aan toe. Plaatsen die toch behoorlijk landinwaarts liggen ten opzichte van de monding in het westen. 

KLEINE STEKKEN, GROTE VISSEN

Het is soms verbazingwekkend hoe zich meerdere écht grote vissen op vaak piepkleine stekken kunnen ophouden. Een kuiltje van een paar vierkante meter met net een halve meter meer diepte, een door de stroming uitgeholde oever of een klein randje onder water, waar de vis plat tegen de bodem net uit de stroming kan liggen: het levert soms grote verrassingen op. Ook vandaag weer. Terwijl we over een piepklein kuiltje heen driften, springt er ineens een enorme snoekbaars van de bodem af, en pakt zonder twijfel mijn shad. Ik sla zo hard mogelijk aan, want door hun sterke kaken krijg je anders de haak niet goed in die harde bek gezet. Maar het onmogelijke gebeurt: met een knal sla ik de hoofdlijn in tweeën… De vis blijft nog even op half water hangen, en ook deze snoekbaars gaat duidelijk richting of over de negentig centimeter. Helaas wordt de shad van William, die hem er ogenblikkelijk naartoe dropt compleet genegeerd, waarop de vis weer tergend langzaam naar de bodem zwemt. Balen! Ook bij William slaat de pech toe, terwijl we langs een uitgeholde buitenbocht vol met uitstekende takken vissen. Vanuit de takken bijt ineens een zeer grote snoek bij hem aan, maar vlak voor we deze met het schepnet kunnen landen, neemt deze nog eenmaal een sprong, waarbij een scherpe tand de fluorocarbon onderlijn doorsnijdt. Dat kon er ook nog wel bij. Intussen trekt de wind flink aan vanuit een vervelende hoek, waardoor een flinke golfslag ontstaat. Altijd een grote spelbreker, want wanneer je je shad niet perfect stil kunt houden, trapt de argwanende grote vis er voor geen goud meer in. Vis op vis op vis stijgt even kort op, maar laat zich meteen weer zakken. Ze kennen inmiddels de klappen van de zweep…

Stevige drils onder de boot. Het lijkt niet alleen verslavend, het is het ook!

Meerdere dreggen zijn beslist niet nodig. Ze zuigen de shad meestal compleet naar binnen.

STEVIG MATERIAAL IS EEN MUST

Voor deze visserij ontkom je niet aan het gebruiken van zeer pittig materiaal, waarbij het in verband met de druk van de stroming op de lijn onontkoombaar is om relatief dun te vissen. Wij gebruiken voor de snoekbaars een lijn van 12/00 millimeter, uiteraard van de best mogelijke kwaliteit. De rest van het materiaal moet hier perfect op uitgebalanceerd zijn. Beide gebruiken we de Quantum Accurist druppelreel hiervoor. Deze reel heeft een flipping functie, waardoor je snel lijn kunt geven indien nodig. Daarnaast heeft deze reel een werkelijk fenomenale slip. En die heb je nodig bij deze beresterke riviervissen. De hengels zijn korte maar stevige pelagic-hengels, met een werpgewicht van rond de tachtig gram. Hengels met een extreem gevoelige top, maar een keiharde ruggengraat. Hieraan vissen we lange V-staart shads op loodkoppen van 80-100 gram met daarop één dreg maatje 1 net achter de loodkop geplaatst middels splitring-tonwartel-splitring. Wij gebruiken daarvoor de Quantum Claw Trebles. Dit zijn dreggen met pinnetjes om in je shad te steken, zodat je drie haakpunten buiten het kunstaas hebt. Eenvoudig en doeltreffend. Voor de meerval moet het allemaal natuurlijk nóg een tandje zwaarder, want de kracht van deze reuzen op hard stromend water is niet te onderschatten. Een 150-grams meervalhengel, voorzien van een stevige reel, opgespoeld met een goede lijn van 30/00 millimeter is hiervoor het wapen van keuze. Ook aan deze set worden grote V-staart shads tot zo’n 25 centimeter gevist, ditmaal aan loodkoppen van 100-140 gram. Uiteraard mogen een groot rubber gecoat landingsnet en een paar handschoenen om de meervallen mee te landen ook niet ontbreken.

Stevige hengels, goede reels en lange shads aan zware koppen.

ONTSNAPPEN AAN DE WIND

Terwijl de wind steeds verder aantrekt naar zo’n 4 Beaufort, gaat ook langzaam de stroming uit het water. We zijn inmiddels op de helft van het afgaande tij beland, dus we besluiten om in plaats van tegen de afnemende stroming, maar tegen de wind in te gaan vissen. Helaas levert dit nog meer op-en-neergaande beweging van de shads op tijdens het vissen, want de zware buitenboordmotor neutraliseerde eerder nog enigszins de golfslag. Met de boeg nu in de wind is er geen houden meer aan. De elektromotor komt bij elke golf compleet het water uit, en houdt zo dus niet de gewenste koers en snelheid meer vast. Dit noodzaakt ons om elders de luwte wat meer op te gaan zoeken. Hier weten we gaandeweg nog wat middelmaat snoekbaarzen te foppen, maar dat was niet waarvoor we hier zijn. We willen gericht op groot, en dat is onder deze omstandigheden helaas onmogelijk. We besluiten er dus een punt achter te zetten, en varen weer terug naar de helling. Het is mooi geweest. Later in de week beleef ik zelf echter weer een paar uitstekende gidsdagen op diezelfde stekken, waarbij met name in de ochtend de wind geen rol van betekenis speelt. En gelijk laten de grote vissen zich weer zien! Er komen weer grote snoekbaarzen aan boord, en we jagen weer volop achter de meervallen aan. Er worden mooie vissen gevangen en nog mooiere verspeeld, maar ook mijn gasten snappen nu ook waarom William en ik zo geobsedeerd zijn door de rivier: want de getijdenrivier is de ultieme uitdaging voor de sportvisser die alles al denkt te hebben meegemaakt. Het strijdtoneel dat je dwingt om al je zintuigen tegelijk in te zetten, op jacht naar de monsters van het stromende water. En dat zal nooit, maar dan ook nooit gaan vervelen!

Mijn jonge gast gaat deze gidsdag niet meer vergeten!

Achter elk randje kan zich de vangst van je leven verschuilen.

TIPS VAN WILLIAM

Geef een stek op de rivier de tijd. Het kan zomaar een worp of twintig, of een drift of vijf duren voor je contact met de vis maakt. Als ze er zitten, blijf ze belagen. Ze gaan een keertje bijten. Wissel gerust van kleur, maar niet al te vaak en niet te verschillend. Meestal gebruik ik één natuurlijke kleur en één signaalkleur (vaak baarskleur en chartreuse). Bij een haakmaat van 3/0 of hoger moet je duim tussen shad en haakbocht passen. Dit verhoogt de inhakingskans aanmerkelijk.

Als je duim tussen shad en haakbocht past zit je goed.