Aan boord met.. Jaap van Deurzen: hakken en zagen!
In Aan boord met nodigen we een bijzondere Nederlander uit aan boord voor een dagje vissen en een goed gesprek. Lees snel verder!
In de nieuwe rubriek ‘Aan boord met’ nodigt Johan Struwe van Visgids Biesbosch bijzondere Nederlanders met een mooi verhaal uit aan boord voor een dagje vissen in de Biesbosch, en vraagt hij hen het hemd van de lijf over hun carrière, hun leven en natuurlijk de rol van het vissen daarin. De vorige aflevering mochten we Jos Klaster, beter bekend als DJ Jose aan boord verwelkomen, nu is het de beurt aan Jaap van Deurzen. Jaap is al vanaf de oprichting van RTL betrokken bij RTL Nieuws, en heeft als oorlogs- en rampenverslaggever al het nodige meegemaakt. Die trauma’s schrijft Jaap al sinds jaar en dag van zich af in extreem luchtige stukjes op LinkedIn, maar daar laten we hem vandaag niet mee wegkomen. Want hij heeft best wel wat gezien in zijn carrière, en vandaag wil ik daar beslist meer van weten!
Tekst en foto’s: Johan Struwe en Jaap van Deurzen.
Gisterenochtend vroeg zat ik nog met ijskoude blauwe ballen in mijn bellyboat op de rivier, met een temperatuurtje van drie graden Celsius en een snijdende oostenwind die mijn oorlellen deed aanvoelen als bevroren biefstukreepjes. Hoe anders start de ochtend vandaag! Met een temperatuur die al dik in de dubbele cijfers loopt op het onchristelijke tijdstip waarop ik in onze serre mijn eerste sigaartje zit te roken, en met de hoogwaterpiek op zowel de Maas als Rijn die momenteel plaatsvindt heb ik eerlijk gezegd werkelijk geen idee hoe deze visdag zal gaan uitpakken. Wat de sfeer aan boord betreft vermoed ik echter dat het wel goed zit vandaag. Deze mooie dag heb ik namelijk iemand aan boord die ik inmiddels al meerdere jaren volg op de socials, en waar ik zo nu en dan via PB nog wel eens een gesprekje mee voer: Jaap van Deurzen. Oud-oorlogsverslaggever van RTL Nieuws, en vanaf de oprichting van deze toentertijd baanbrekende commerciële zender hierbij betrokken. Werkelijk een boom van een kerel met klauwen als kolenschoppen, maar voorzien van een met het blote oog amper waarneembaar hartje. Oud-Amsterdam ontmoet oud-Rotterdam vandaag aan boord van de Orka, en dat levert natuurlijk prachtige verhalen op! We gaan snel op zoek naar de rovers, met hopelijk de meerval voorop! We blijken beiden vloeiend Deens te spreken (we hebben beiden in Denemarken gewoond), dus de eerste gewisselde zinnen aan boord vinden in die taal plaats. Dan hebben we dat maar gehad.
HARDE STROMING MAAKT MEERVAL ONMOGELIJK
Op de eerste meervalstek aangekomen zien we gelijk al wat exemplaren zwemmen op half water, dus dat belooft wat! Snel douw ik de dreg en de angsthaak vol met pieren, en instrueer ik Jaap wat precies de bedoeling is: aas op half water houden, en wanneer er een meerval in beeld komt zorgen dat het tweede stipje op het scherm (de tros pieren dus) precies in de baan van de vis komt. Maar dat stipje op het scherm komt niet. Zelfs met 200 gram loodgewicht is de stroming op de rivier nog te sterk om het aas in beeld te houden, en wanneer ik op de GPS-snelheid op het scherm kijk, zie ik dat we met 3,5 kilometer per uur op de stroming driften! Werkelijk niet te doen, maar we wagen toch een paar pogingen om meervallen op het scherm aan te vissen. Telkens wanneer ik Jaap commandeer om zijn aas te laten zakken, verdwijnt dit vrijwel meteen uit de bundel van de Livescope door de gierende stroming. Frustrerend, want er ligt ondanks die harde stroming vis genoeg! We besluiten na een half uurtje de handdoek in de ring te gooien wat de meerval betreft, en ons terug te trekken in de Biesbosch. Hier stroomt het immers een stuk minder hard dan buiten..
EEN NIET ALLEDAAGS BESTAAN
Al lang volg ik Jaap op het zakelijke platform LinkedIn, aangezien we ooit samen in een clubje ‘influencers’ zaten van een gespecialiseerd bureau. Een project wat overigens een stille dood is gestorven. Sinds die tijd lees ik altijd nog de prozaïsche stukjes die hij elke zondagochtend publiceert, en gezien zijn lange carrière als oorlogs- en rampenverslaggever verbaas ik me altijd over de luchtigheid daarvan. De kerningrediënten van voornoemd proza bestaan meestal uit het happen van zo veel mogelijk haringen, vakkundig gesmeerd met copieuze hoeveelheden jenever. En natuurlijk vrouw Blond (spoiler alert: Blond bestaat écht). Maar er is ook een andere kant aan Jaap dan die luchtige: de trauma’s van dingen die geen mens wil zien, en dingen die geen mens wil meemaken.. Zo zette hij in 2011 als één der eerste verslaggevers voet aan wal op het Noorse eiland Utøya, letterlijk slechts uren nadat Anders Breivik daar zijn slachtpartij had uitgevoerd, waarbij 77 doden en meer dan driehonderd gewonden vielen. Zelf herinner ik me hoe een bezoek aan vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau tijdens mijn tijd als beroepsmilitair me letterlijk bij de strot greep, en je de dood overal om je heen kon voelen. Ik begrijp dus helemaal dat dat zijn sporen heeft achtergelaten.. Maar het allergrootste trauma in Jaap’s leven is nog heftiger: tijdens een reportage in 2008 over de Russisch-Georgische oorlog kwam zijn vaste cameraman Stan Storimans om door een Russisch bombardement in het Georgische stadje Gori. Een stadje dat op dat moment helemaal geen onderdeel van het front was, en waarover de waarheid nog steeds niet boven water is gekomen. Want Poetin ontkent in alle toonaarden er iets mee te maken te hebben.. Ik begrijp dan ook steeds beter dat Jaap deze bizarre ervaringen graag in überluchtige epistels van zich af wil schrijven. Een lach en een traan, maar elk jaar wordt Stan toch nog innig herdacht..
AAN BOORD MET DE HOUTHAKKER
Genoeg over de traumatische ervaringen, want vandaag gaan we lekker vissen. En mensen: daarbij komt fijne motoriek van pas. Een term die in dit artikel nog vaak zal terugkomen.. Aangezien de ondieptes voor snoek en baars nog even mogen opwarmen, kies ik ervoor om te gaan verticalen in de diepere plekken van de Biesbosch. Jarenlang omschreef ik deze visserij vooral als ‘vertikutten’, want met mijn Livescope was het pelagisch vissen immers een veel flitsender aangelegenheid. De vis is heden ten dage echter ook wat meer streetwise geworden, en dan blijkt het oude, klassieke jojo-en toch vaak weer de beste optie. In elk geval hier. Ik douw Jaap een hengel in zijn grove knuisten en leg hem uit wat de bedoeling is: laat de shad zakken tot de bodem, tik hem agressief op en laat hem weer rustig aan een strakke lijn afdalen naar de bodem tot je deze voelt. Repeat procedure. Ik had qua motoriek echter buiten de waard gerekend. Als een soort houthakker uit het Pleistoceen aan de speed rost Jaap de hengel zo hard op en neer dat de shads me af en toe om de oren vliegen! Helaas heb ik mijn verdovingsgeweer niet bij me, dus ik maan hem dan maar mondeling om alles wat subtieler te presenteren. Schuimbekkend haalt hij als een woeste neanderthaler uit met de hengel, en ik krijg het niet voor elkaar om die presentatie bij hem te verfijnen. Toch is er een vis zo gek om in deze wild bewegende shad te bijten: een kleine snoekbaars brengt Jaap van de nul af!
HET GOEDE VOORBEELD
Terwijl we rustig verkassen naar een andere stek, zie ik aan de horizon een bekende visboot: het zijn Henk en Mirjam Michielsen; al vaste ‘bewoners’ van de Biesbosch sinds ik hier rondvaar, en ook al jaren daarvoor. Vader en dochter Michielsen zijn een gesmeerd team van extreem ervaren snoekbaarsvissers, dus ik geef Jaap een por en zeg: kijk naar hun! Zó moet het! En inderdaad, letterlijk seconden nadat ik dat gezegd heb slaat Mirjam al raak op een snoekbaars. De ogen van Jaap rollen bijkans uit de kassen. Met zó weinig beweging een vis vangen? Ja dus, en precies wat ik probeer duidelijk te maken: we zijn hier niet aan het speedjiggen op tonijn of zo! Ook een kleine baars tuint nog in de hevig op-en-neer gaande shad van Jaap, en dat mag een klein wonder worden genoemd. Soort nummer twee aan boord! Even later seint Henk me dat hij iets groots heeft gehaakt, en snel varen we die kant op. Zijn hengel staat zo krom als een hoepel, en al snel blijkt waarom: een mooie snoek heeft zijn aasvisje gegrepen, en legt een mooie strijd op de mat. Zelf heb ik overigens nog geen beet gehad in de tussentijd. Sta ik dan met goede gedrag.. Intussen is het zonnetje flink gaan schijnen, en besluit ik dat het misschien beter is om werpend achter de snoek aan te gaan met chatter- en spinnerbaits. We nemen afscheid van Henk en Mirjam en gaan richting de ondieptes waar de laatste tijd veel snoek vanaf is gekomen tijdens de gidsdagen.
Zo moet het Jaap!
HAKKEN EN ZAGEN
Eenmaal aangekomen op de snoekstekken leg ik Jaap weer de aanpak uit: inwerpen, gelijk de beugel van de molen sluiten en in een lekker tempo binnendraaien. Maar ook hier komt de bonkige neanderthaler weer volop tot leven: met gezwollen aderen in de nek, grote ogen en het schuim op de bakkes staat Jaap weer te hengsten met de hengel, waarbij de chatterbait met een harde plons niet verder dan een meter of twee van de boot in het water terechtkomt. Ik krijg spontaan een idee: ik bewerk de profielfoto van Jaap in photoshop, waarbij ik een kroon op zijn hoofd monteer, print dat 100 keer uit en plastificeer de printjes. De Jaap Van Deurzen Award is in mijn zieke brein geboren: een prijs voor de allerlompste visser van de komende gidsdagen! Want ik heb wel vaker dit soort ‘finessevissers’ aan boord tijdens mijn gidsdagen.. Een aanbeet van een snoek wordt door Jaap gemist, en verder blijft het akelig stil op de ondieptes. Ook geen wonder: het water heeft de helderheid van koffie met melk, dus die snoek ziet sowieso geen hand voor ogen..
TERUG NAAR PLAN B
De dag begint zoetjesaan ten einde te lopen, en ik breek me het hoofd hoe we deze taaie visdag nog kunnen omkeren. De put bij het museum heeft de laatste tijd niet veel vangsten opgeleverd, maar nu het najaar vordert is dat misschien een optie. Ik besluit erheen te varen, en nu ook tijdens het klassieke verticalen de Livescope erbij te pakken. Dan zie je toch net wat meer dan met de 2D sonar. Jaap heeft het verticalen inmiddels wat beter onder de knie gekregen, dus we besluiten alles op deze stek te zetten. Do or die. Eenmaal aangekomen blijkt Jaap best een steile leercurve te hebben, want de presentatie gaat al een heel stuk beter dan eerder. En dat wordt beloond: een mooie baars pakt zijn shad, en levert een mooi plaatje op. Ondertussen zie ik op de Livescope de ene dikke vis na de andere voorbijkomen, zowel op de bodem als op half water. En ineens zit ik met een hoepelkromme hengel in mijn handen! Een hele dikke snoekbaars geeft al kopschuddend blijk van het feit dat hij het niet eens is met de situatie, en wanneer de vis kort in het oppervlak komt, zie ik dat het werkelijk een kasteel van een vis is! Maar helaas krijg ik mijn shad op dat moment om mijn oren, en schiet deze dikke bak los.. balen! Jaap is ondertussen benieuwd naar wat ik nou precies zie op het scherm, en komt even naast me zitten om mee te kijken. Terwijl ik hem uitleg wat er op het scherm precies gebeurt, krijg ik ineens een enorme ram op mijn shad die nog in het water hing! Het blijkt een mooi snoekje te zijn, die de drie belangrijkste soorten completeert! Een schele pos maakt later ook nog de vierde soort een feit, en daarna is het een mooi moment om de haven op te gaan zoeken.
PIJN IN MIJN BEK VAN HET LACHEN
Rustig koersen we weer terug naar de jachthaven, en wat hebben we een hilarische dag gehad! Allebei zijn we een beetje een soort paradijsvogels, en we prijzen onszelf gelukkig met dat vaststaande feit. Het leven is te mooi om niet ten volle te leven, en dat doen we beiden met volle teugen. En daar hoort natuurlijk een borreltje bij, dus tijdens het schrijven van dit verhaal is er dan ook een mooie Syrah opengetrokken, en zit Jaap ongetwijfeld al aan de korenwijn. Ik heb werkelijk kramp in mijn bek van het lachen vandaag. Lachen om de subtiele aaspresentatie van houthakker Jaap, lachen om de dingen die we vandaag hebben meegemaakt en lachen om de af en toe bizarre dingen die we in het leven hebben meegemaakt. Want het leven is veel te kort om genoegen te nemen met middelmaat. Dat hebben zowel Jaap als ik goed begrepen!
Dankjewel voor de gezellige dag Jaap!
